Ruimtevaart

Tropomi satelliet

Satellieten

Satellieten zijn onmisbaar voor de telecommunicatie van nu. Sommige satellieten zijn met name geschikt voor intercontinentale communicatie omdat ze een groot deel van het aardoppervlak kunnen bestrijken. Dat biedt grote mogelijkheden voor de gebruiker, zoals de overheid, de maritieme sector en de luchtvaart. Feit is dat het belang van satellietcommunicatie verder groeit, zeker nu ook de privatisering in deze sector sterk doorzet. De vraag naar internationale rechten op baanposities en frequentiebanden (‘ITU filings’) neemt daardoor toe. Internationale filing rechten bij de ITU (Internationale Telecommunicatie Unie) kunnen via Agentschap Telecom verworven worden.  

Wie gebruik wil maken van de ruimte, heeft op basis van de Wet Ruimtevaartactiviteiten (Wra) een vergunning nodig. Vergunninghouders mogen vanuit Nederland  satellieten aansturen.

Agentschap Telecom is de ‘notificerende instantie’ voor zeven satellietbedrijven en regelt voor deze bedrijven de internationale rechten op baanposities en frequentiebanden. De eerste vier zijn tevens vergunninghouder in het kader van de Wet Ruimtevaartactiviteiten en hebben satellieten onder Nederlandse jurisdictie operationeel in de ruimte. De andere drie bedrijven werken hieraan, maar hiervoor zijn wel de internationale filingrechten verworven:

  1. SES New Skies Satellites BV;
  2. Innovative Solutions In Space BV (‘ISIS’);
  3. Technische Universiteit Delft;
  4. Stichting AmSat-NL;
  5. Spectrum Five BV;
  6. ViaSat Netherlands BV;
  7. Magnitude Space BV.
Ruimteschroot in een baan om de aarde

Ruimteschroot

Defecte satellieten, stukjes afgebladderde verf: in de lage aardbaan van de ruimte zo’n  500.000 stukken ruimteschroot. Dat is gevaarlijk. De hoge snelheden kunnen van het kleinste stukje afval al een gevaarlijk projectiel maken. Het puin moet daarom opgeruimd worden.

Agentschap Telecom wil dat kleine satellieten niet onnodig lang in de ruimte blijven. De lanceerhoogte moet daarom in lijn te zijn met de duur van de missie. Dat lijkt logisch. Maar door de huidige schaarste aan lanceringen worden ze vaak hoger in de lage aardbaan geplaatst. Daardoor blijven ze jaren na de operationele duur nog als ruimtepuin voortbestaan. Uiteindelijk verbranden ze in de dampkring.   

Met het verlenen van drie vergunningen in het kader van de Wra op 31 maart 2016, was Nederland de eerste lidstaat die de richtlijnen voor het verminderen van ruimteschroot strenger hanteerde.  De ruimteschrootrichtlijn van de IADC* schrijft voor dat een satelliet 25 jaar na de operationele duur in de lage aardbaan volledig in de atmosfeer verbrand moet zijn.  Om een beter duurzaam gebruik van de ruimte te borgen hanteerde Nederland de eis dat dit 25 jaar na de lancering al het geval moet zijn.

*Debris Mitigation Guidelines van de Inter-Agency Space Debris Coordination Committee, IADC.

Lancering van de Falcon 9 raket

Galileo Public Regulated Service (Galileo PRS)

Galileo is een satellietnavigatiesysteem dat gebouwd wordt door de Europese Unie in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA.  Galileo wordt het eerste civiele satellietnavigatiesysteem. In 2020 moet het systeem volledig operationeel zijn. Vanaf november 2016 wordt al proefgedraaid.

Galileo is uitgerust met Public Regulated Services (PRS). Dit  moet er voor zorgen dat  ‘spoofing’  niet meer mogelijk is. De gebruiker ziet wanneer een signaal niet (meer) betrouwbaar is.

Het PRS-gebruik is  bedoeld voor instanties die vitale functies vervullen in de samenleving. Denk hierbij aan overheidsinstanties, maar ook het bankwezen en bedrijven die nutsvoorzieningen leveren zijn potentiele gebruikers.   

Het ministerie van Infrastructuur en Milieuis is verantwoordelijk voor het gebruik van PRS in Nederland. Deze ‘Compentent PRS Authority’ heeft het agentschap gevraagd mee te werken aan de verdere ontwikkeling van de invoering van Galileo PRS in Nederland.

Spoofing: het misleiden van elektronische (navigatie)systemen