De maatschappij digitaliseert. Informatietechnologie is in hoge mate geïntegreerd in het leven. En de samenleving omarmt alle nieuwe mogelijkheden en kansen die deze digitale vervlechting biedt. De digitaliseringsgolf vernieuwt de zorg, innoveert het onderwijs en voegt een nieuwe dimensie toe aan ons sociale leven. Het maakt bedrijfsprocessen efficiënter, verandert de manier waarop we ons werk doen en ook de wijze waarop we onze vrije tijd invullen is anders dan voorheen.
De digitalisering dringt steeds sneller en dieper door in de samenleving. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Het raakt alle sectoren van de maatschappij en heeft ingrijpende gevolgen voor de manier waarop we werken, leren, wonen en consumeren. Een nieuwe wereld openbaart zich. Een wereld waarin fysiek en digitaal in elkaar schuiven. Een wereld waarin internet mensen verbindt. Er ontstaat een fijnmazig netwerk, waar in duizelingwekkend tempo ook nog eens miljarden apparaten aan gekoppeld worden. Van armbanden die onze handel en wandel registreren, tot robots in de zorg. En van slimme televisies tot koelkasten die zelf online aanschaffen wat er in de koeling ontbreekt. ‘Slimme’ apparaten zullen steeds meer taken van de mens over nemen. Het ‘internet of things’ ontluikt en wordt het komende decennium nog veel meer onderdeel van het leven dan het nu al is. De voortschrijdende techniek brengt nieuwe mogelijkheden die nu nog ondenkbaar lijken. Wat nu nog toekomstmuziek is zal snel realiteit zijn. Domeinen als landbouw, gezondheid, mobiliteit, energie en duurzaamheid kunnen zo enorme stappen voorwaarts maken.
Beschikbaarheid en continuïteit
Al sinds 1927 waarborgt Agentschap Telecom de beschikbaarheid van moderne en betrouwbare telecommunicatie in en voor Nederland. En met succes: Nederland beschikt over een kwalitatief hoogstaande technische infrastructuur; kabels, antennes en satellieten.
We willen dat die infrastructuur in Nederland overal en continu beschikbaar is. Net zoals dat geldt voor elektriciteit, of water. Die gevoelens van de vanzelfsprekendheid van de infrastructuur en zekerheid over de beschikbaarheid zijn de weerslag van de kwaliteit van de Nederlandse telecommunicatie. Die kwaliteit vormt de best denkbare basis voor de huidige digitalisering. De hoge standaard van de telecommunicatie-infrastructuur in Nederland, in combinatie met de stringente eisen die gesteld worden aan de continuïteit van deze netwerken hebben sterk bijgedragen aan de mate waarop ons land heeft kunnen digitaliseren. Het maakte dat fysiek en online in ons land makkelijk konden versmelten. Zaken waarvoor we eerder naar een winkel gingen, schaffen we nu digitaal aan. Diensten waarvoor vroeger persoonlijk contact nodig was, kunnen we nu ook via internet afnemen. Soms zelfs alleen nog via Internet. En transacties die we eerder alleen met een persoonlijke handtekening konden bekrachtigen, kunnen we nu ook digitaal formaliseren. Juist in die transformatie ligt een belangrijke nieuwe uitdaging. Het Instituut Rathenau spreekt in zijn rapport ‘Opwaarderen’ dat er in de hele digitaliseringsgolf nog geen sprake kan zijn van gerechtvaardigd vertrouwen in het gebruik van de digitale infrastructuur. Bijvoorbeeld op het gebied van identificatie en authenticatie. Waar decennia lang het plaatsen van een handtekening volstond of het laten zien van een geldig identiteitsbewijs, vraagt de huidige digitale samenleving, waarin fysieke verbondenheid lang niet altijd meer feit of noodzaak is, om alternatieve waarborgen. Bijvoorbeeld bij digitale contacten met bancaire instellingen, nutsbedrijven of overheden. Identificatie vindt in de regel plaats via Digid, of toegewezen inlogcodes en wachtwoorden. Soms zelfs via een Facebook- of een Google-account. Hoe veilig is dat? In hoeverre is het vertrouwen dat we stellen in digitale contacten en transacties terecht? Hoe weet ik dat de persoon met wie ik online zaken doe, is wie hij zegt dat hij is? En kan ik er zomaar vanuit gaan dat het bericht dat ik heem stuur, ook bij hem aankomt?
Veilig gebruik
Om bovenstaande vragen positief te kunnen beantwoorden zijn meer garanties nodig. Het zijn de uitdagingen die de digitalisering met zich mee brengt. Agentschap Telecom verbreedt daarom het werkveld en zet zich –naast de klassieke missie om waarborgen op gebied van de beschikbaarheid van moderne en betrouwbare telecommunicatie te bieden- ook in voor de veiligheid van het gebruik van die infrastructuur. Als nieuwe taak houdt Agentschap Telecom toezicht op aanbieders van vertrouwensdiensten. Vanuit die verantwoordelijkheid ziet het toe op de veiligheid en betrouwbaarheid van zogenaamde elektronische vertrouwensdiensten, zoals elektronische handtekeningen, elektronische zegels of de authenticatie van websites. De aanstaande wet Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) bouwt daar verder op voort. Het agentschap anticipeert en reageert op de golven van de digitalisering. Op weg naar een digitale samenleving, waar Nederland gerechtvaardigd op kan vertrouwen.
