In 2015 is het aantal graafschades in Nederland opnieuw gedaald met ongeveer 6%. (Meer over deze graafcijfers vindt u in ons archief, onder Actueel->Nieuws->2016.) Dit mede dankzij de inspanningen van alle betrokken partijen in de graafketen.
Overzicht gegevens Kadaster
| 2015 1) | 2014 | 2013 | |
|---|---|---|---|
| Aantal geregistreerde netbeheerders | 1.072 | 1.064 | 1.027 |
| Aantal netbeheerders dat een schaderapportage heeft opgeleverd over periode | 1.024 | 1.054 | 997 |
| Aantal netbeheerders dat opgeeft graafschade te hebben gehad in periode | 192 | 205 | 215 |
| Aantal schades dat is opgevoerd door netbeheerders | 32.858 | 34.876 | 38.610 |
| Aantal schades waarvan het KLIC-nummer bekend is bij de netbeheerder | 19.423 | 19.503 | 21.544 |
| Totale directe schadekosten (reparatie van het net) | € 26,2 mln | € 27,1 mln | € 29,2 mln |
| Gemiddelde directe schadekosten per schadegeval | € 796 | € 777 | € 756 |
1) Betreft meldingen over 2015 gedaan tot 01-03-2016. Op dat moment hadden nog niet alle netbeheerders opgave gedaan van de graafschades.
De grondroerder, netbeheerder en opdrachtgever staan onder toezicht van Agentschap Telecom. Een aantal fungeert meer als intermediair. Deze laatste categorie vervult meerdere rollen. Rollen die niet in de Wion zijn verankerd, noch direct zijn gelieerd aan het wettelijk begrip ‘zorgvuldig graven’. Maar zij hebben wel invloed op het naleefgedrag van de formeel onder toezicht gestelden. En daarmee op het verminderen van graafschades.
Nieuwe partijen in de graafketen
Intermediairs worden niet genoemd in de Wion. Maar in de praktijk maken ze wel onderdeel uit van de graafketen. Op grond van de Wion is de grondroerder degene die verantwoordelijk is voor het inrichten van een zorgvuldig graafproces. Ook als hij hiervoor bedrijven inhuurt.
In september 2014 heeft er een gasexplosie plaatsgevonden, waarbij twee mensen omkwamen. Eén daarvan was de kraanmachinist die graafwerkzaamheden had verricht op de graaflocatie. De kraanmachinist was feitelijk werkzaam als graver.
Uit het onderzoek van de Onderzoekraad voor Veiligheid naar de achtergronden van deze gasexplosie in Diemen blijkt dat het goed mogelijk is dat bedrijven die op regiebasis ingehuurd worden niet doordrongen zijn van alle eisen en achtergronden die horen bij het ‘zorgvuldig graafproces’. Daardoor kon de feitelijke graver de grondroerder er niet op wijzen bepaalde handelingen te doen, of na te laten, in het belang van het zorgvuldig graven.
Deze bevinding wordt door Agentschap Telecom herkend en onderschreven. De feitelijk graver speelt in de praktijk dus een belangrijke rol en daarom maakt Agentschap Telecom er in 2016 een speerpunt van om hen in de praktijk te ondersteunen, om zijn rol in de graafketen goed te kunnen uitvoeren.
In de graafpraktijk signaleert Agentschap Telecom twee nieuwe partijen:
Advies- of ingenieursbureaus
Deze partijen voeren in de praktijk geen graafwerkzaamheden uit, maar hebben wel invloed op het naleefgedrag van de opdrachtgever en grondroerder. Vaak vervult een bureau in opdracht de gedelegeerde opdrachtgeversrol ten aanzien van de grondroerder. Het brengt daarbij zijn specifieke kennis in op een bepaald vlak, neemt een coördinerende rol op zich ten aanzien van het overleg met netbeheerders en is vaak projectverantwoordelijk voor het ontwerp en de realisatie van een bepaald initiatief.
Agentschap Telecom stelt vast dat advies- en ingenieursbureaus in de rol van intermediair buiten het kader van de Wion vallen, maar regelmatig alle contacten en afspraken maken over bijvoorbeeld de ligging of verlegging van de bestaande infrastructuur. Daarbij dient het bureau zich wel bewust te zijn dat het een zorgvuldig opdrachtgever behoort te zijn. In de praktijk is dit niet altijd het geval.
ICT-bedrijven
Er zijn steeds meer bedrijven die de markt van de grondroerders bedienen met slimme ICT-instrumenten voor de ontsluiting van gebiedsinformatie. Denk daarbij aan het op een slimme manier ontsluiten van de gebiedsinformatie op een tablet, een app voor het registreren van afwijkende ligging en een extra alert op het hulpmiddel voor een eventuele Eis Woorzorgsmaatregel. Het gebruiksgemak van dergelijke innovaties wordt door de grondroerders erg gewaardeerd. Tijdens de controles door Agentschap Telecom wordt vaak door de graafteams aangegeven dat zij hierdoor meer met de beschikbare gebiedsinformatie doen tijdens het graafproces waardoor de kans op een graafschade vermindert.
Het gebruik van dergelijke innovaties is mogelijk omdat de Wion zich niet uitspreekt over de vorm waarin deze gebiedsinformatie aanwezig moet zijn. Dit kan dus zowel in analoge-, (papieren versie) en/of digitale vorm. Bij de digitale vorm maakt met vaak gebruik van een PC of tablet met gps. Het wettelijke uitgangspunt bij beide vormen blijft gelijk: de gebiedsinformatie moet op de graaflocatie aanwezig zijn en op de graaflocatie moet kunnen worden vastgesteld dat de aanwezige informatie actueel en authentiek is.
De automatiseringsbedrijven helpen de grondroerder bij het inrichten van het zorgvuldig graafproces. De gemiddelde grondroerder vertrouwt erop dat het geleverde instrument ook voldoet aan de wettelijk bepalingen. Er bestaat echter geen keurmerk voor dergelijke hulpmiddelen en ook het agentschap geeft geen goedkeuring.
Door middel van voorlichting wil het agentschap bewerkstelligen dat beide -relatief nieuwe partijen- op de hoogte zijn van de wettelijke eisen.
