Altijd en overal bereikbaar

Onderzoek 112 en NL-Alert

Maandag 24 juni 2019 was er een ernstige storing in het telefonienetwerk van KPN, zowel mobiel als vast. Daardoor was ook het alarmnummer 112 een aantal uren onbereikbaar. Bij KPN waren er ook problemen met de verzending van NL-Alert berichten via 4G.

Naar aanleiding hiervan is Agentschap Telecom, in afstemming met Inspectie Justitie en Veiligheid en Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, een onderzoek gestart. Agentschap Telecom onderzoekt de aard, oorzaak en afhandeling van beide verstoringen. Ook is onderzocht in hoeverre KPN voldeed aan de wettelijke eisen met betrekking tot de continuïteit en welke maatregelen zijn genomen of worden genomen om herhaling te voorkomen. Het doel van het onderzoek is om op basis van de bevindingen aanbevelingen te doen die helpen om, binnen de telecomsector, soortgelijke verstoringen in de toekomst te voorkomen. 

Bereikbaarheid 112

In 2018 deed Agentschap Telecom een eerste onderzoek naar de beschikbaarheid van 112 op drukbezochte evenementen. Dat onderzoek kreeg in 2019 een vervolg. We willen zeker weten dat het mogelijk niet bereikbaar zijn van 112 zich niet voordoet bij één type evenement of binnen één bepaalde gemeente, bij één enkele telecomprovider of op één bepaalde locatie.
Opvallend resultaat van ons onderzoek: telecom maakt nauwelijks onderdeel uit van de voorbereiding van een evenement. Met als gevolg dat de bereikbaarheid van alarmnummer 112 niet per definitie bij elk evenement gegarandeerd is. We blijven ervoor pleiten dat bij een evenement betrokken partijen afstemmen hoe de bereikbaarheid en beschikbaarheid van telecom wordt geregeld. Daarbij roepen we gemeenten op om telecom een vast onderdeel te laten zijn in hun draaiboeken. Dit draagt eraan bij dat we ook bij evenementen veilig verbonden zijn. In de loop van 2020 gaan we organisatoren, providers en gemeenten aanspreken. Een regelrechte oproep tot meer samenwerking, in het belang van veiligheid op festivals en andere evenementen. Agentschap Telecom biedt aan de betrokken partijen de helpende hand door de publicatie van een handreiking. 

Wat is de kern van het vraagstuk? Er bestaat een verschil tussen dekking en tijdelijk benodigde capaciteit. Als de wethouder een week voor het evenement samen met de organisatie een test zou doen op een verder leeg feestterrein, is er meestal wel verbinding. Als een week later 100.000 mensen dat tegelijk proberen, is er een heel andere situatie. Het is het beste te vergelijken met de capaciteitsproblemen bij de Nederlandse Spoorwegen; de rails liggen er wel (dekking), maar zijn er extra treinen genoeg (capaciteit) om in korte tijd enorme mensenmassa's te verplaatsen? De meeste telecomproviders kennen dit probleem. Zij nemen doorgaans zelfstandig het initiatief om te zorgen voor tijdelijke maatregelen. Klanten houden nu eenmaal van goede verbindingen. Ook 5G gaat dit probleem niet oplossen. Want ook die techniek blijft afgestemd op het 'normale' gebruik in de omgeving en niet op momenten van extreme piekbelasting. Het is en blijft dus een kwestie van het verschil inzien tussen standaard dekking en tijdelijk benodigde capaciteit. 

"Ik rijd nu een tunnel in"

Agentschap Telecom voerde in 2019 een onderzoek uit om te peilen hoe het zit met de dekking van mobiele aanbieders in tunnels. De uitkomst: niet overal even goed. In de afbeelding hiernaast is te zien dat een deel van de mobiele provider signalen wegvalt in de tunnel.

Dit soort plaatselijke uitval zou helemaal niet nodig zijn, als bij de bouw van tunnels al rekening wordt gehouden met mobiele netwerken; achteraf inbouwen is per definitie ingewikkelder en duurder. Er zijn goede oplossingen voorhanden. Telecomoperators kunnen relatief eenvoudig zorgen voor extra technische voorzieningen, vergelijkbaar met de 'indoordekking' binnen de muren van bijvoorbeeld parkeergarages.

Op plaatsen waar veel aandacht én geld besteed is aan fysieke veiligheid (bewakingscamera's, vluchtroutes, brandbeveiliging), wil het dus nog wel eens schorten aan goede telecomvoorzieningen. Met dit onderzoek heeft Agentschap Telecom aandacht willen vragen voor deze situatie en ook de komende tijd blijven we hierover met betrokken partijen (mobiele aanbieders, tunnelbouwers en met name de opdrachtgevers) in gesprek.

Meldkamers

Een aantal regionale meldkamers die moeten reageren op 112-noodoproepen zijn nog steeds zeer kwetsbaar. Zij hebben te weinig personeel, hun ICT is verouderd en hebben niet altijd de mogelijkheid om elkaars taken volledig over te nemen als zij door een calamiteit worden getroffen. Het afhandelen van noodmeldingen kan daardoor vertraging oplopen. Agentschap Telecom en Inspectie Justitie en Veiligheid voerden in 2019 een onderzoek uit naar het functioneren van de meldkamers. U vindt de resultaten op de website van Inspectie Justitie en Veiligheid.