Van richtlijn naar realisatie

De oorzaak van dit hoge aantal graafschades ligt in elk geval aan de toename van het aantal graafbewegingen met zo’n 76.000. Een andere oorzaak is dat schades aan huisaansluitingen nu een wettelijk onderdeel vormen van de schaderapportages van de netbeheerders.

Wat de oorzaak ook is; deze cijfers zijn teleurstellend te noemen. In 2016 is de graafketen door middel van Code Oranje gewaarschuwd: de doelstelling van de graafketen zelf om minder dan 25.000 graafschades in 2018 te veroorzaken wordt niet gehaald  zonder extra inspanningen. Het uitblijven van zowel een absolute als een relatieve daling van de schadecijfers laat dit duidelijk zien. Dat moet dus voor de graafketen het signaal zijn dat de eigen richtlijn CROW 500 snel geïmplementeerd moet worden. De keten moet daarbij met volle overtuiging en inspanning werken aan een zorgvuldig graafproces.

Agentschap Telecom blijft vertrouwen schenken in de veranderkracht van de sector om het zorgvuldig graven in de keten te borgen. We blijven initiatieven zien om de CROW te vertalen in de praktijk, zoals door de sector georganiseerde voorlichtingsbijeenkomsten en in de eerste administratieve controles bij en door de bedrijven zelf. De grootste potentiële winst ligt bij de opdrachtgevers. Zij hebben de sleutel in handen om vermijdbare graafschades te voorkomen. Het in 2018 ingezette extra toezicht op de opdrachtgever wordt in 2019 dan ook uitgebreid en doorgezet. Bij deze inspecties wordt het volwassenheidsniveau van de opdrachtgever beoordeeld en aanwijzingen gegeven om dit te vergroten.

Een gezamenlijk belang

Opdrachtgevers, netbeheerders en grondroerders zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het voorkomen van graafschades. Deze hele graafketen beseft dat het aantal graafschades naar beneden kan en moet. We zien dan ook dat er - zij het langzaam - beweging blijft richting het gewenste einddoel van enkel onvermijdbare schades.

Een goede werkinstructie

Het graafteam is afhankelijk van de andere deelnemers uit de keten. Het graafteam heeft namelijk de graafketen - van opdrachtgever tot grondroerder - nodig om een goede werkinstructie te krijgen. Een goede instructie voorkomt niet alleen vermijdbare graafschades en verstoring van diensten, maar vergroot ook de persoonlijke veiligheid tijdens de werkzaamheden.

Druk op opdrachtgevers neemt toe

Opdrachtgevers hebben een belangrijke positie in het voorkomen van graafschades. Een degelijke voorbereiding van een opdracht helpt bij het voorkomen van vermijdbare schades. De opdrachtgever moet ervoor zorgen dat de grondroerder zijn werk goed en zonder onnodige haast kan uitvoeren. Want wie zorgvuldig graaft, graaft veilig. Onze toezichthouders richten zich sinds einde 2018 meer op de opdrachtgevers, om met hen te zorgen voor een goede basis voor het zorgvuldig graven. Daar gaan we in 2019 mee door.

Door opdrachtgevers te faciliteren, enthousiasmeren, adviseren en indien noodzakelijk te sanctioneren, moet de keten in staat zijn de vermijdbare schades definitief de kop in te drukken. Dan zijn we net op tijd voor alle graafwerkzaamheden die in het kader van de energietransitie moeten plaatsvinden.

De Gemeenteradar

Gemeenten hebben een bijzondere positie in de keten. Sowieso zijn ze beheerder van de publieke ondergrond. Daarnaast kunnen ze zowel opdrachtgever zijn, als netbeheerder als grondroerder. Ze kunnen zelfs meerdere rollen tegelijkertijd vervullen. Om hen in die belangrijke positie te faciliteren heeft Agentschap Telecom in 2018 de Gemeenteradar uitgebracht. Deze handreiking helpt gemeenten meer grip te krijgen op de regierol en biedt handvatten om zelf graafwerkzaamheden zorgvuldig uit te (laten) voeren.

Sleutelrol voor de netbeheerders

Netbeheerders zijn belangrijke opdrachtgevers voor graafwerkzaamheden. Gezien hun kennis en ervaring omtrent netten hebben netbeheerders de mogelijkheid om de noodzakelijke voorwaarden te stellen aan grondroerders om hun eigen netten en die van anderen, zoveel mogelijk veilig te kunnen stellen. Door deze extra rol als opdrachtgever, heeft de netbeheerder een belangrijke sleutel in handen om een extra impuls te geven aan de gewenste verandering: enkel onvermijdelijke schades. Voor netbeheerders is het belangrijk dat zij goed blijven letten op de nauwkeurigheid van kaartmateriaal en het intekenen van huisaansluitingen. Het geven van juiste en volledige informatie is dus cruciaal.

Voortdurende inspanning van grondroerders

Hoe je het ook wendt of keert: alle graafschades treden op bij de grondroerders. Zij worden vaak als eerste beschuldigd en aansprakelijk gesteld, terwijl zij slechts deels invloed hebben op de kwaliteit van het gehele graafproces. En ook grondroerders hebben last van graafschades. Het levert niet alleen vertraging op in de werkzaamheden, maar ook materiële en – een enkele keer – fysieke schade. Grondroerders geven de afgelopen jaren merkbaar meer aandacht aan veilig graven binnen de bedrijfsprocessen. Bij inspecties zien we dat het doen van een graafmelding en het aanwezig hebben van de ontvangen informatie van het Kadaster, beter zijn ingeregeld. Het geven van een goede werkinstructie aan het graafteam voordat gestart wordt met graven, is het volgende focuspunt van de grondroerder.

Ook in 2018 koos Agentschap Telecom de te inspecteren graaflocaties en grondroerders informatiegestuurd. Aan de hand van een risicoanalyse bezochten we de locaties die op basis van de cijfers een groter risico op graafschade vormen dan gemiddeld.

Vernieuwde richtlijn

De belangen van de opdrachtgevers, netbeheerders en grondroerders komen samen in de richtlijn CROW 500, die inhoudelijk is opgesteld en omarmd door de hele graafketen. De keten komt samen in het Kabel en Leiding Overleg (KLO). De KLO levert volop inspanning om dit maatschappelijk vraagstuk samen op te lossen. De taakverdeling in de graafketen is glashelder; het komt aan op implementatie. Het daadwerkelijk handelen naar de richtlijn moet de ambitie realiseren.