Goedwerkende maritieme radioapparatuur draagt bij aan een vlotte doorvaart en daarmee de veiligheid op het water. Agentschap Telecom houdt toezicht op het gebruik van deze apparatuur en stelt hieraan voorwaarden.
AIS bevordert veiligheid en herkenbaarheid op vaarwegen
De veiligheid op de vaarwegen vergroten, een betere afstemming van de brug- en sluisbediening en een ligplaatstoewijzing op basis van het Automatic Identification System (AIS). Deze voordelen maken AIS een onderdeel van een efficiënte bedrijfsvoering. Agentschap Telecom stimuleert het juiste gebruik van AIS, maar signaleert dat identificatiegegevens, zoals callsign en MMSI-nummer, vaak verkeerd geprogrammeerd zijn.
Daarom richtte het agentschap in 2018 een overleggroep op samen met Port of Rotterdam, Port of Amsterdam, Bureau Telematica Binnenvaart, BLN Schuttevaer, Federatie Varend Erfgoed Nederland en Rijkswaterstaat. Gezamenlijk kijken we naar de knelpunten die de binnenvaart heeft aangegeven en vervolgens of en hoe we deze kunnen oplossen.
Daarnaast controleerden we in 2018 verschillende typen AIS-transponders. Daarbij is onderzocht of externe bronnen de transponders kunnen beïnvloeden. Medio 2019 publiceren we de resultaten van dit onderzoek.
Voordelen nieuw systeem VDES in zicht
Het VHF Data Exchange System (VDES) bestaat uit een combinatie van satellietcommunicatie en VHF communicatiekanalen. De Very High Frequency (VHF) kanalen zorgen voor een snelle data uitwisseling. Voordelen? Zeker: schepen varen een efficiëntere koers, aankomst- en vertrektijden worden beter afgestemd en een schip ligt niet langer in de haven dan noodzakelijk. Toch kan het nu tot onveilige situaties leiden.
Tijdens de World Radiocommunication Conference in 2015 (WRC-15) stemden de lidstaten in met het toewijzen van een aantal VHF kanalen voor het gebruik van VDES, maar er werd nog geen overeenstemming bereikt over de zogenaamde ‘satellietcomponent’. Veel landen, waaronder Nederland, hebben daarom de nieuwe VHF kanaalindeling nog niet doorgevoerd. Daarentegen zien we wel dat buitenlandse schepen de nieuwe VDES marifoon programmering al gebruiken. Dit verschil in gebruik kan tot gevaarlijke situaties leiden. Zo kan een zeeschip de haven binnenvaren, maar kan deze niet communiceren met het havenbedrijf. Problemen ontstaan vooral bij het aanroepen van de Schelde-Radarketen, de verkeerscentrales en radarposten in het Scheldegebied. Internationaal is er aandacht voor dit probleem. Tot die tijd gebruiken loodsen portofoons aan boord van de betreffende zeeschepen, maar dit is slechts een noodoplossing.
Hernieuwing wereldwijd veiligheidssysteem
Het Global Maritime Distress and Safety System (GMDSS) is een wereldwijd nood-, spoed- en veiligheidssysteem voor alle scheepvaart op zee. Door een stijging in de vraag, wordt het systeem nu na 30 jaar hernieuwd. Er komt mogelijk een tweede GMDSS-satellietprovider bij, genaamd Iridium. Dit levert niet alleen meer bandbreedte, hogere snelheden en betere verbindingen op, maar door de concurrentie ook lagere prijzen. Daarnaast worden bestaande regels aangepast en is er mogelijk nieuwe apparatuur nodig. Dit heeft gevolgen voor de schippers; waarschijnlijk komen er andere examens, andere eisen voor certificaten en andere apparatuur aan boord. Het agentschap denkt en beslist op internationaal niveau mee over de benodigde frequenties voor dit systeem.
Stoorbronnen en scheepvaartcommunicatie
De scheepvaart gebruikt gevoelige apparatuur. Daardoor hebben externe stoorbronnen net even wat meer invloed op de communicatie in de maritieme sector. Het agentschap constateert dat de problemen in de HF en de VHF frequentiebanden toenemen. De veroorzakers van de storingen zijn bijvoorbeeld ledverlichting of elektronische apparaten. Hier houden we toezicht op en we handhaven waar nodig.
Heeft een schipper tijdelijk geen verbinding? Dat valt vaak niet op. Maar denk eens aan het aanroepen van iemand, of een noodsituatie: dan is een goede verbinding cruciaal.
Handel in radioregistraties
Recent zijn er vragen opgekomen over schepen die een Nederlandse registratie hebben voor het gebruik van frequentieruimte, terwijl die schepen en de eigenaren daarvan geen enkele band met Nederland hebben. Een Nederlandse registratie voor het gebruik van frequentieruimte is in die gevallen onwenselijk en in strijd met internationale afspraken.
In Nederland heeft een aantal bedrijven een groot aantal registraties op naam staan. Er zijn drie bedrijven met meer dan 50 registraties, die deze registraties verhandelen. Eén heeft zelfs meer dan 1.580 registraties op naam staan. De ‘doorverkoop’ van registraties kan tot problemen leiden. Een voorbeeld is het schip Lifeline, dat in de zomer van 2018 in het nieuws kwam in het kader van de migrantenstroom over de Middellandse zee. Het was onduidelijk uit welk land dit schip kwam, omdat het een Nederlandse radioroepnaam had. Daardoor dachten betrokken autoriteiten dat het een Nederlands schip was, maar dit was niet het geval. Vanzelfsprekend is zulke onduidelijkheid ongewenst.
Op initiatief van Agentschap Telecom werkt het ministerie van EZK aan aanpassing van de ‘Regeling gebruik van frequentieruimte met meldingsplicht 2015’, zodat deze meer in lijn is met de internationale afspraken. Ook moet deze aanpassing voorkomen dat gebruik wordt gemaakt van een Nederlandse registratie voor het gebruik van frequentieruimte als de schepen en/of hun eigenaren geen band hebben met Nederland. In de regeling worden de eisen voor registratie aangescherpt. Een Nederlands bedrijf moet dan bijvoorbeeld aantonen dat het ook de eigenaar van het schip is.
