Communicatie op het water

Schip dat door kanaal vaart

De beroepsbinnenvaart en zeevaart zijn essentieel voor de Nederlandse economie. Ook kent ons land een grote groep pleziervaartuigen. Beroepsvaart en recreatievaart komen elkaar vaak tegen. Het gebruik van maritieme radioapparatuur levert een belangrijke bijdrage aan een vlotte doorvaart en de veiligheid op het water.

Agentschap Telecom zet zich in voor robuuste en betrouwbare radiocommunicatie tussen schepen onderling én met de wal. Dat doen we door nationale en internationale afspraken te maken over het gebruik van frequenties. Het agentschap stelt voorwaarden aan maritieme apparatuur, aan kennis en bekwaamheid van de gebruikers ervan, en houdt toezicht op het gebruik van deze apparatuur. Ruim 60.000 personen en bedrijven staan bij Agentschap Telecom geregistreerd als gebruiker van maritieme radioapparatuur.

Vrouw op het water met een marifoon in haar hand
Op het water heb je lang niet altijd bereik met je mobiele telefoon. Een marifoon of maritieme portofoon is een veilig alternatief en een goede aanvulling om te communiceren.

AIS controles noodzakelijk

Het agentschap controleert op afstand of de juiste identificatiegegevens in marifoons en AIS transponders zijn geprogrammeerd. Juiste gegevens dragen bij aan een vlotte en veilige doorvoer van het scheepvaartverkeer, aan de schutvolgorde bij sluizen en het toewijzen van ligplaatsen. In 2017 zijn er 105 sancties opgelegd en 250 schriftelijke waarschuwingen verstuurd. Agentschap Telecom maakt in deze sector steeds meer gebruik van  waarschuwen en informeren, veelal in samenwerking met andere maritieme inspectiediensten. De sancties volgen dan na opnieuw overtreden. De AIS ontvangstapparatuur van het agentschap is inmiddels in staat de metingen automatisch te verrichten waardoor een groot deel van de doelgroep in feite continu gecontroleerd en bereikt kan worden.

De toekomst: Varen zonder stuurman

Varen zonder stuurman wordt steeds reëler. De ontwikkeling van maritime intelligent transport system (MITS) zorgt voor nieuwe vragen die niet altijd beantwoord kunnen worden met de bestaande regelgeving. Hoe moet een autonoom schip antwoorden op een oproep via de marifoon? Ook de robuustheid van de systemen die voor autonoom varen gebruikt worden, komen in een ander daglicht te staan. Wordt een schip aangestuurd via de ether dan moet de verbinding zo betrouwbaar zijn dat de aansturing niet onderbroken kan worden. Ook moeten de navigatiesystemen en anti-collisie systemen zo betrouwbaar zijn dat de veiligheid op het water gewaarborgd is. Samen met vaarwegbeheerders, met andere overheidspartijen en innovators wordt al in het beginstadium van deze ontwikkeling goed nagedacht over consequenties voor de spectrumbehoefte voor deze toepassingen.

Smart shipping, waaronder autonoom varen, houdt meer in dan alleen zelfvarende schepen. Denk aan alle draadloos verzonden data en de interactie tussen het schip en de andere schepen. Aspecten zoals betrouwbaarheid en de kwetsbaarheid van bedrijven die smart shipping gebruiken als primair bedrijfsproces, zijn ook in de komende periode voor Agentschap Telecom belangrijke aandachtsgebieden.

Man Over Board

Man Over Board (MOB) is een systeem  dat aan het eigen schip of schepen in de buurt door kan geven dat iemand overboord is gevallen en waar dat is gebeurd. Maritieme professionals en recreanten gebruiken een MOB voor hun persoonlijke veiligheid. Het systeem maakt gebruik van frequenties, waar ook veel andere maritieme toepassingen gebruik van maken. Dit kan leiden tot storing. Het agentschap krijgt veel vragen van importeurs, fabrikanten en verkopers. Het agentschap is in gesprek gegaan met deze partijen. Nationaal en internationaal wordt naar oplossingen gezocht voor de koppeling van gebruikersgegevens aan MOB en andere typen noodradiobakens.

Digitalisering van maritieme frequenties

Net als in andere delen van de ether moeten we ook bij maritieme frequenties slimmer omgaan met de beperkte frequentieruimte. Eén van de mogelijkheden voor efficiënter gebruik van het spectrum is digitalisering. In de VHF band is hiermee gestart. Vanuit de World Radio Conference (WRC) is besloten dat per 2024 de digitalisering van meer maritieme kanalen geregeld moet worden.

In gesprek met exameninstellingen

Marifonie examens moeten volgens de examenregels afgenomen worden. Wordt dat niet gedaan dan kan dat ten koste van de kwaliteit gaan wat tot gevolg kan hebben dat de schipper niet altijd de juiste procedure volgt en daarmee de eigen veiligheid of die van de omgeving in het gedrang komt. Het agentschap heeft in 2017 meerdere examens als toezichthouder bijgewoond. Incidenteel zijn onvolkomenheden gesignaleerd en aan de betreffende instellingen kenbaar gemaakt. In 2018 zullen de toezichtactiviteiten gecontinueerd worden.

Cijfers

  • 93.776.000 ton goederen vervoer door NL
  • 80% daarvan door Nederlandse schippers
  • 8.200 binnenvaartschepen
  • Allen voorzien van één of meer marifoons
  • Verdeeld over 4.000 bedrijven
  • Waarvan 75% bestaat uit 1 schip
  • Grootste binnenvaartschip vervoert 16.000 ton goederen, oftewel 660 vrachtwagens
  • 15.000 fte in binnenvaart
  • 13.600 fte in de pleziervaart
  • Beroepsbinnenvaart goed voor €2,3 miljard omzet op jaarbasis
  • Beroepszeevaart goed voor een omzet van ruim €2 miljard
  • Pleziervaart goed voor €3,5 miljard, waarvan €1,8 miljard aan export
  • Ongeveer 1.100 NL zeevaartschepen
  • Met een verwachte volumegroei tot 4% in 2018
  • 900 Nederlandse visserijbedrijven
  • In totaal meer dan 60.000 registraties voor maritieme communicatiemiddelen
  • Meer dan 5.000 nieuwe certificaten verleend
  • 670 examens gemaakt en geleverd aan examinerende instellingen

Bronnem: Maritieme Monitor 2017 van Nederland Maritiem Land en KNVR branchevereniging zeescheepvaart.

Boot op het water