De meeste Nederlanders hebben minimaal vijf radiotoepassingen of –apparaten in huis en gebruiken die dagelijks. Deze apparaten maken gebruik van het radiospectrum met het doel om te communiceren en/of informatie over te dragen. Of het nu gaat om smartphones, Wifi of contactloos betalen, consumenten en bedrijven hebben een groot belang bij betrouwbaar en storingsvrij gebruik. Dit vraagt om afstemming over het spectrumgebruik, duidelijke regels voor de radioapparatuur en innovaties vanuit de markt.
Veilige en betrouwbare radioapparatuur
Apparatuur voor draadloze communicatie (radioapparatuur) die in de handel wordt gebracht moet veilig en betrouwbaar zijn. Daarom worden er eisen gesteld aan radioapparatuur. De eisen zijn gericht op publiek belang (zoals veiligheid), moeten proportioneel zijn (apparaten moeten niet te duur worden) en moeten met de tijd mee kunnen gaan (evolueren). Fabrikanten zijn er zelf verantwoordelijk voor dat hun apparatuur voldoet aan die Europese eisen. Agentschap Telecom houdt hier toezicht op.
Internationaal overleg en afstemming voor het maken van regels en het houden van toezicht zijn niet meer weg te denken. Agentschap Telecom vertegenwoordigt Nederland ook internationaal (TCAM, ETSI, ADCO, ICSMS).
Experiabox
Naast het toezicht op de handel leggen we de prioriteit bij verstoringen waar de potentiële bron van storing omvangrijk is. Vanuit het monitoren van het spectrum en signalen van radiozendamateurs werd in 2017 duidelijk dat de Experiabox van KPN in sommige gevallen storing op diverse frequentiebanden veroorzaakte. Door de grote hoeveelheden die in gebruik zijn, vormde dit een potentieel groot probleem. Door een tijdige signalering en mede dankzij de medewerking van KPN is het probleem door middel van een software update in deze boxen vlot verholpen.
Technologische veranderingen zorgen voor drukte in de ether. Dat maakt de kans op verstoring groter. Het is belangrijk dat apparatuur daar voldoende tegen bestand is, maar ook kwalitatief voldoende is om betrouwbaar signalen te ontvangen (eisen voor de kwaliteit voor het ontvangen van signalen) en gebruikt te kunnen worden waarvoor het bedoeld is.
Onderzoek naar kabelmateriaal voor TV ontvangst
Radiotoepassingen kunnen instralen op (coax) kabels voor televisie en daarmee storing veroorzaken op televisieontvangst. Goede kwaliteit kabelmateriaal kan dit tegengaan. Agentschap Telecom heeft een onderzoek laten doen naar de invloed van de kwaliteit van kabelmateriaal op tv-ontvangst. Het onderzoek richtte zich op kabelmateriaal dat in de detailhandel (en internetverkopen) momenteel in Nederland verkrijgbaar is. Kabelkeur materialen vormen het overgrote deel van het marktaandeel in de detailhandel (87%). Van de overige 13% betreft het ongeveer 8% zogenaamd kant en klare kabels, waar de pluggen al aan vast zijn gemonteerd (fabrieksmatig). Deze laatste soort kabels blijken een slechte afscherming te hebben tegen instraling van radioapparatuur. Consumenten die gebruik maken van deze materialen zullen op bepaalde tv-programma’s vrijwel zeker storing ondervinden. Het agentschap zoekt nu, in samenwerking met de detailhandel en brancheverenigingen, naar mogelijkheden om het aanbod van deze minder goede materialen te beperken of te verbeteren. Nederland neemt daarnaast deel aan een Europese werkgroep om een (in eerste instantie vrijwillige) Europese norm te ontwikkelen voor kabel-aansluitmaterialen.
Smartphone: praktijkgebruik wordt norm
Het gebruik van je mobiele telefoon moet veilig zijn. Het gaat dan onder andere om de invloed van elektromagnetische velden op het lichaam. Tot juni 2017 was de eis dat een mobiele telefoon veilig moest zijn op een, in de gebruiksaanwijzing voorgeschreven, afstand tot lichaam en/of oor. Sommige fabrikanten noemden echter in de gebruiksaanwijzing veilige gebruiksafstanden die niet overeenkwamen met het daadwerkelijke gebruik van de mobiele telefoon. Een smartphone wordt bijvoorbeeld tegen het lichaam aan gebruikt en niet anderhalve centimeter er vanaf. Het agentschap heeft er samen met het ministerie voor gezorgd dat in Europa vanaf juni 2017 alleen smartphones in de handel mogen worden gebracht, die ook veilig zijn zoals ze in de praktijk worden gebruikt.
Mobiele connectiviteit: betrouwbaar in de praktijk
Betrouwbare ontvangst is belangrijk. Zelfs zo belangrijk dat het sinds 2017 in Europa als een publiek belang wordt gezien. Agentschap Telecom heeft zich met succes ingespannen om binnen Europa een ontvanger-eis in te voeren die ook bij het werkelijke gebruik van de mobiele telefoon stand houdt. De huidige testmethode die fabrikanten volgen, houdt namelijk geen rekening met het effect van het in de hand houden en tegen het hoofd houden van de mobiele telefoon. Uit onderzoek blijkt dat de ontvangstkwaliteit onder die condities juist enorm kan afnemen. Dat gaat ten koste van de bereikbaarheid en het bereik. Het agentschap heeft er voor gezorgd dat de testmethodiek in de normen aangepast en aangescherpt wordt.
Privacy/cyber security by design
Het agentschap vindt dat ‘internet connected’ apparatuur weerbaar moet zijn tegen cyberaanvallen en de privacy moet borgen. De huidige wetgeving biedt nu nog onvoldoende handvatten om in de aanbodfase risicovolle apparatuur van de markt te weren. Hierbij komt het belang van nieuwe apparatuur-eisen in beeld. Er is sprake van een spanningsveld. De kosten voor de fabrikant om de eis te implementeren moeten in verhouding zijn met de mate waarin het publieke belang wordt gediend. Anders kan immers de innovatie van apparatuur belemmerd worden. Dit betekent dat risico’s moeten worden beteugeld tot een acceptabel niveau. Agentschap Telecom werkt met verschillende (markt)partijen en lidstaten samen om dit te realiseren. Vanuit de Roadmap Digitaal Veilige Hard- en Software is de verwachting dat de inspanningen van het agentschap hier op toe zullen moeten nemen.
Het agentschap vindt dat ‘internet connected’ apparatuur weerbaar moet zijn tegen cyberaanvallen en de privacy moet borgen.
Toezicht bij de bron
Het toezicht van Agentschap Telecom richt zich op importeurs, fabrikanten en retailers, maar ook op logistieke bedrijven zoals warehouses en fulfilment-bedrijven. Deze bedrijven behandelen bestellingen uit webwinkels. Webwinkels uit bijvoorbeeld China hebben soms een warehouse of fulfilment house in Nederland. Agentschap Telecom vindt dat marktpartijen, dus ook logistieke bedrijven, een grote verantwoordelijkheid hebben om te bepalen welke (radio)apparatuur bij de gebruiker terecht komt. Blijkt een apparaat dat op de markt wordt aangeboden niet te voldoen aan de eisen, dan delen we dat signaal met toezichthouders van andere lidstaten zodat deze (radio)apparaten niet meer verhandeld worden.
