Nederland behoort mondiaal tot de top 4 van landen met de beste mobiele dekking. Dat is iets om trots op te zijn, maar het is zeker geen reden om achterover te leunen. De markt werkt continu aan het optimaliseren van onze digitale infrastructuur. Agentschap Telecom wil de voortdurende ontwikkeling op het gebied van de mobiele bereikbaarheid stimuleren en faciliteren. Die ontwikkeling is essentieel voor een veilig verbonden Nederland.

5G

Als Nederland over snelle en betrouwbare communicatiemiddelen beschikt, profiteert onze hele economie en maatschappij daarvan. De mobiele netwerken werken als een hefboom naar verschillende sectoren, met slimme toepassingen voor landbouw, zorg, industrie en logistiek. Daarom bereiden we ons voor op de komst van 5G, bijvoorbeeld door te participeren in 5Groningen. Hier ziet het agentschap een toenemende behoefte aan frequenties voor hoge capaciteit, veel sensoren en verbindingen met hoge betrouwbaarheid en een snelle responstijd. Europa heeft de 700 MHz, de 3,5 GHz en de 26 GHz benoemd als de pionier-banden voor 5G. De 700MHz zal onderdeel worden van de eerstkomende frequentieverdeling (naast de 1400 MHz en 2100 Mhz), die Agentschap Telecom gaat uitvoeren in 2020. De 3,5 GHz is nu beschikbaar voor mobiele communicatie in Nederland onder de lijn Amsterdam-Zwolle, in verband met het gebruik  van Defensie. Onder deze lijn zijn vergunningen voor lokale mobiele netwerken uitgegeven met als einddatum 2022 of 2026. Om de band voor heel Nederland in te zetten voor 5G zoekt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat samen met Defensie en Agentschap Telecom naar oplossingen.

Samen met het ministerie van Economische zaken en Klimaat werkt Agentschap Telecom aan de bereikbaarheid en beschikbaarheid van mobiele telecomnetwerken. Zo wordt gewerkt aan een dekkingseis voor frequenties in de 700 MHz. Dit voorstel is in de internetconsultatie van Actieplan Digitale Connectiviteit te vinden.

Mobiele dekking en bereikbaarheid 1-1-2

Ondanks het feit dat Nederland een zeer hoge mobiele dekking heeft, zullen er altijd locaties zijn waar de dekking dunner is. Agentschap Telecom blijft daarom vanuit de toezichtfunctie vinger aan de pols houden.

In Tilburg is door het agentschap de mobiele bereikbaarheid van 1-1-2 over de voor Koningsdag geplande route gemeten. Dit als voorzorgsmaatregel bij een belangrijk evenement met een hoge publieksdruk. De conclusie was dat er uitstekende signaalniveaus aanwezig waren van alle mobiele operators en dat er een hoge dichtheid van opstelpunten waarneembaar was. Daardoor was er geen capaciteitsprobleem in de bereikbaarheid van 1-1-2 te verwachten. Dit bleek in de praktijk uit 100% geslaagde oproepen. Dat wil zeggen dat alle testoproepen naar alarmnummer 1-1-2 waren geslaagd. Tilburg kon op dit aspect vol vertrouwen de Koningsdag in.

In de gemeenten Gooise Meren en Huizen zijn de effecten van de netwerkontwikkeling van de mobiele operators over de periode 2015-2017 onderzocht. Daarbij zijn eveneens seizoensinvloeden in kaart gebracht. De conclusie van het onderzoek is dat in de omgeving van speelpark Oud Valkeveen er weliswaar voldoende signalen van diverse omringende masten van diverse mobiele operators aanwezig zijn, maar dat een zogenaamde dominante mast ontbreekt in deze omgeving. Dit kan leiden tot een beperkte 1-1-2 bereikbaarheid via de mobiele telefoon en verminderde gebruiksmogelijkheden van de smartphone. In een gebied met een doorgangsfunctie naar een recreatieve voorziening is dit zeer onwenselijk. Agentschap Telecom is in gesprek met de gemeenten om te bezien welke verdere samenwerking er nodig is tussen gemeenten en operators om tot een verbetering te komen.

Aandachtsgebied Gooise Meren / Huizen en aantallen wat betreft de mobiele infrastructuur. Bron: antenneregister 20170711

Meervoudige lokale problematiek: Meerdere aspecten zijn van invloed op de mobiele dekking. Soms staat er onvoldoende infrastructuur in een gebied. Dit komt bijvoorbeeld door het weigeren van een bouwvergunning of bezwaren van omwonenden tegen het plaatsen van een mast. En soms zijn er atmosferische omstandigheden die de radiosignalen negatief beïnvloeden. Duidelijk is ook dat het bladerdek van bomen in de zomer een behoorlijk dempend effect heeft ten opzichte van kale bomen in de winter.

N.a.v. een landelijke enquête naar de mobiele dekking in Nederland door de NOS zocht de gemeente Weststellingwerf contact met ons. Deze gemeente scoorde relatief slecht in deze enquête en ontvangt zelf ook klachten over een verminderde tot slechte mobiele bereikbaarheid. In deze gemeente hebben wij de bereikbaarheid van het alarmnummer 1-1-2 getest en de dekking van de netwerken in kaart gebracht. Daarnaast is er een bijeenkomst met de bewoners van het gebied georganiseerd om de ervaren bereikbaarheid en de metingen te bespreken. De uitkomsten zijn inmiddels gepubliceerd. 

Om een betere dekking in het grensgebied te realiseren, zonder dat er storing wordt ondervonden van buitenlandse netwerken, is er in 2017 met de buurlanden gesproken. Er zijn nieuwe afspraken gemaakt over het frequentiegebruik in het grensgebied. De herziene afspraken zullen in 2018 van kracht worden.

Een jammer is een stoorzender die mobiel telefoon- en internetverkeer plaatselijk onmogelijk maakt.

Verstoringen mobiele netwerken

Een mobiel netwerk zorgt ervoor dat wij onze smartphones kunnen gebruiken. In 2017 zijn 301 meldingen over verstoringen van mobiele netwerken in behandeling genomen. Deze storingen worden door de mobiele operators gemeld. Nadat zij een eigen technisch onderzoek hebben ingesteld, leveren zij een uitgebreid dossier aan op basis waarvan inspecteurs een gericht onderzoek kunnen instellen naar de aard van de verstoring, met als doel deze te verhelpen. Daarmee draagt het toezicht van Agentschap Telecom bij aan een zo hoog mogelijke kwaliteit van de Nederlandse mobiele netwerken.

In 91 gevallen is sprake geweest van het gebruik van één of meerdere illegale repeaters en in 8 gevallen van een jammer. De rest van de oorzaken is divers en betreft bijvoorbeeld een oscillerende voorversterker of een stralend kabelsysteem.

  • Het gebruik van netwerkrepeaters, zonder toestemming van de netwerkoperators, is de meest voorkomende oorzaak van verstoring van mobiele netwerken. Doordat ‘indoordekking’ van mobiele netwerken soms te wensen overlaat, gebruiken bedrijven en particulieren regelmatig netwerkrepeaters om dit probleem op te lossen. Doordat deze repeaters geen onderdeel uitmaken van het netwerk van een mobiele operator en ze soms van slechte technische kwaliteit zijn, leidt dit gebruik regelmatig tot storingen.
  • Jammers zijn illegaal en leiden per definitie tot storing. Dit is immers het doel van deze apparaten. Genoemde illegale apparatuur wordt veel aangeboden op het internet en is daarom een aandachtspunt voor Agentschap Telecom.

Als een netwerk verstoord wordt, kan dat grote gevolgen hebben. Uitval kan leiden tot grote economische schade. Doen zich verstoringen voor dan onderzoekt het agentschap de oorzaken en bemiddelt indien nodig tussen de betrokken partijen bij het vinden van een oplossing.

Frequentiegebruik Brzo-bedrijven en leveranciers moet beter

De kwaliteit van de radionetten voor bedrijfstoepassingen moet omhoog. Uit een  eerder onderzoek bleek al dat er een verschil bestaat tussen hoe de bedrijven denken het frequentiegebruik geregeld te hebben en hoe zij dit feitelijk georganiseerd hebben. De situatie in 2017 (landelijk, 75% niet naleving) is niet verbeterd t.o.v. die van 2015 (regio Rijnmond, 80% niet naleving).

In 2017 heeft Agentschap Telecom bij 61 bedrijven controles uitgevoerd. Hiervan vielen er 50 onder het Besluit risico zware ongevallen. Dit zijn bedrijven die op grote schaal met gevaarlijke stoffen werken of deze in opslag hebben. Een onverwachte storing in de communicatieapparatuur kan gevolgen hebben voor de bedrijfscontinuïteit, maar ook voor de veiligheid. Niet alleen bij de gecontroleerde bedrijven maar ook bij omliggende bedrijven.

Het hoge niveau van niet-naleving is voor Agentschap Telecom niet acceptabel. In 2018 wordt onderzocht op welke wijze het toezicht versterkt moet worden om een hogere naleving te bereiken en daarmee naar een hoger veiligheidsniveau te komen.  Ook geeft het agentschap voorlichting, omdat kennis over radioapparatuur in de sector vermindert. Tegelijkertijd is het belangrijk dat bedrijven en hun leveranciers hun verantwoordelijkheid nemen. Agentschap Telecom blijft daarom in dialoog met de vergunninghouders en de installatiebedrijven die de radionetten installeren en vaak beheren.

Industriegebied

Licensed Shared Access (LSA)

De pilot met het online boekingssysteem voor het reserveren van frequentieruimte voor mobiele videoverbindingen (LSA) was een succes. Samen met het ministerie Economische Zaken en Klimaat en de deelnemers van de pilot is besloten om het boekingssysteem in 2018 voort te zetten. Deze nog te ontwikkelen oplossing zal het huidige boekingssysteem gaan vervangen. De inzichten uit de pilot zoals het daadwerkelijk frequentiegebruik, de voorwaarden en de beperkingen worden hierin meegenomen. Het LSA-systeem is bedoeld voor vergunninghouders met daarin frequenties tussen 2300 – 2400 MHz op basis van medegebruik. Het boekingssysteem geeft meer zekerheid over de beschikbaarheid van frequentieruimte voor een kwalitatief goede verbinding.