Op de meeste binnenvaartschepen in Nederland staan de antennes correct opgesteld. Toch zien inspecteurs van Agentschap Telecom (AT) nog regelmatig dat een antenne voor marifoon, AIS, GPS of radar niet goed staat. Zo kan het zend- en ontvangbereik bijvoorbeeld beïnvloed worden door andere antennes, metalen geleiders of obstakels aan boord.

Minimaal 3 VHF-antennes, 1 of 2 radarscan-zend-ontvangantennes en een GPS ontvangantenne voor de AIS-transponder. Dan hebben we het nog niet over de antennes voor andere navigatietoepassingen. Heeft u een beroepsvaartuig dan heeft u dit minimaal op uw schip staan. Met al die apparatuur aan boord reden te meer voor scheepsbouwer, radio- installateur en scheepseigenaar om er samen voor te zorgen dat de antennes goed opgesteld worden.

Waarom is een goede antenne opstelling belangrijk?

Hoe verder antennes van elkaar worden opgesteld op een schip, hoe minder ze storen en hoe beter het zend- en ontvangbereik is. Dat is wat ruimte en constructie betreft niet op ieder schip mogelijk. Maar voor een goede werking moet er horizontaal gezien minimaal één meter tussen bijvoorbeeld een VHF-marifoon antenne en een andere VHF-antenne voor marifoon of AIS zitten. Is dat niet mogelijk dan kan verticaal scheiden (boven elkaar plaatsen) van de VHF-antennes een oplossing bieden. Plaats een VHF-antenne ook op minimaal één meter afstand van afschermende, en geleidende (stalen) obstakels aan boord zoals bijvoorbeeld boordverlichting en maststeunen.

Staan de VHF-antennes onderling of ten opzichte van geleidende obstakels te dicht op elkaar dan wordt het uitgezonden signaal gereflecteerd, onvoldoende in de gewenste richting uitgestraald en in sommige richtingen zelfs onmogelijk. Daarnaast beïnvloedt dit ook het ontvangbereik van de VHF-marifoon en de ontvangst van AIS-radiosignalen.

De VHF-antenne is zowel een zend- als ontvangantenne. Hoe hoger de antenne, des te beter is het signaal en des te groter is het bereik. Maar dat werkt alleen als de antenne een vrij zicht heeft over 360 graden. Staan de antennes verkeerd opgesteld dan kan het radiobereik afhankelijk van de koers van het schip worden!  Er ontstaan zwakke of  blinde sectoren’ in het radiobereik van marifoon en/of AIS.

Meer weten?

Richtlijnen voor antennes en bekabeling zijn onder meer te vinden in het handboek: Vessel Tracking and Tracing Expert Group (RIS VTT) Handboek voor de inbouw van Inland AIS Editie 2014.