Dagelijks varen ruim achtduizend binnenvaartschepen over ongeveer vijfduizend kilometer aan vaarwegen door Nederland. Deze binnenvaartschepen nemen een groot deel van het Nederlandse goederenvervoer voor hun rekening.

Om onveilige situaties te voorkomen, is goede communicatie en een goede locatiebepaling erg belangrijk. Hiervoor gebruiken binnenvaartschippers overwegend twee systemen: marifonie voor onderling contact en voor de communicatie met walstations, verkeersleiders, brug- en sluiswachters en havenmeesters. En Automatic Identification System (AIS) voor de locatiebepaling en de veiligheid op de vaarwegen.

AIS verhoogt veiligheid en informatieverstrekking

Met het Automatic Identification System (AIS) kunnen binnenvaartschippers elkaar al vanaf vijf kilometer zien, achterhalen wie de tegenligger is en weten welke lading het andere schip vervoert. Zo kunnen ze tijdig anticiperen op elkaars route, de koers eventueel bijstellen en elkaar veilig passeren. Met name bij bochtige trajecten en gevaarlijke kruisingen is AIS belangrijk voor de veiligheid op het water. Want een aanvaring tussen twee schepen kan ernstige gevolgen hebben.  Het systeem verhoogt zo de veiligheid op de vaarweg door betere communicatie en locatiebepaling. Daarom is het gebruik van AIS  ook verplicht.  

Binnenvaart schipper in Rotterdam
Met name bij bochtige trajecten en gevaarlijke kruisingen is AIS belangrijk voor de veiligheid op het water.

Verbeteringen AIS-gebruik noodzakelijk

Uit een enquête van de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) blijkt dat AIS niet altijd goed wordt gebruikt. Dit heeft twee redenen. De belangrijkste reden is dat het systeem een paar technische mankementen kent. Een andere reden is dat de AIS-apparatuur niet altijd goed is ingesteld of gebruikt wordt. Dagelijks blijkt dat er honderden AIS-installaties verkeerd ingesteld staan. Daardoor zendt het systeem verkeerde informatie uit. Om het systeem en het gebruik van AIS te verbeteren, is het programma  ‘AIS een goed ID’ gestart. Met het programma wordt gekeken hoe de techniek verbeterd kan worden. Daarnaast streeft het programma  ernaar om met  leveranciers en installateurs in gesprek te gaan over verbeteringen rondom de installatie en om kennis van het systeem bij de schippers te vergroten. De uitkomsten van de CCR-enquête vormen hierbij de leidraad.

In het programma werkt Agentschap Telecom samen met Port of Rotterdam, Port of Amsterdam, Bureau Telematica Binnenvaart, BLN Schuttevaer, Federatie Varend Erfgoed Nederland, de Centrale Commissie voor de Rijnvaart en Rijkswaterstaat. 

Programma ‘AIS een goed ID’

Agentschap Telecom gaat onderzoek doen naar:

  • verstoringen van het AIS signaal langs de belangrijke vaarwegen gekoppeld aan AIS storingsmeldingen;
  • de radio-eigenschappen van transponders en hoe immuun deze zijn voor storende signalen;
  • administratieve conformiteit van transponders. Zit er bijvoorbeeld een gebruiksaanwijzing bij en is deze in des gewenste taal beschikbaar?
  • mogelijkheden om de inhoud van het eigen AIS signaal te controleren.

Daarnaast gaat het agentschap in overleg met marktpartijen over software-updates en reparatietijden.